Asansör Kumanda Panosu
Asansör sistemleri temelde belli bir prosesi uygulayan makineler olarak tanımlanabilir. Sıradan bir asansör kullanıcısının görmediği asansör kumanda panosu da bu tüm makine sisteminin güç beslemesini yapan, bütün çalışma adımlarını an ve an kontrol eden, tüm emniyetlerini sağlayan beyni ve güç kaynağıdır.
1- VVVF SÜRÜCÜLÜ ASANSÖR KUMANDA PANOLARI
VVVF ( Variable Voltage Variable Frequency - değişken voltaj ve frekans ) sürücüler güç elektroniği teknolojilerinin gelişmesiyle ortaya çıkmış ve geçtiğimiz yıllar içinde giderek artan bir hızla yaygınlaşarak eski teknoloji tek hızlı ve çift hızlı sistemlerin yerini almıştır. Günümüzde icra edilen projelerin büyük çoğunluğunda motor sürülümünün vvvf sürücüler tarafından gerçekleştirilmesi maddesi şartnamelerde yer almaktadır. Bu sistemin tek hızlı veya çift hızlı sistemlere göre sayısız avantajları vardır. Örneğin ; % 40'a varan elektrik tasarrufu, çok daha fazla konfor, çok daha yüksek hızlara çıkabilme vb. gibi özellikler nitelikli binalardaki asansörlerde bu sistemi vazgeçilmez yapıyor.
VVVF kontrollü asansörler düşük seyir mesafesi, hız ve taşıma kapasitelerinde açık çevrim olarak imal edilebilirler, ancak motor milinden enkoder vasıtasıyla geri besleme alınarak kurulan kapalı çevrim sistemler asansör kontrolünde katlarda milimetrik duruş ve yükten bağımsız olarak her şartta maksimum konfor sağlayabildikleri için genelde daha çok tercih edilirler.
2- MAKİNE DAİRESİZ ASANSÖR KUMANDA PANOLARI
Asansör kurulumunda yeni trend olan makine dairesiz asansör sistemleri gelişmiş ülkelerde süratle yaygınlaşmış ve ülkemizde de pazardaki payını arttırmaya başlamıştır. Makine dairesiz asansörlerin geleneksel asansörlerden temel farkı tahrik motorlarının geçmişte hemen her uygulamada kullanılan asenkron motor yerine senkron motor olarak seçilmesidir. Bu temel değişiklik kumanda sistemini vvvf kontrollü kapalı çevrim sürücülü olarak seçmeyi zorunlu kılmaktadır. Ayrıca geleneksel asansörlerde mevcut olan makine dairesinin olmaması kumanda panosunun ergonomik olarak imal edilip asansörün en üst durak kapısı yanı vb. bir yere monte edilebilir şekilde tüketiciye sunulmasını gerektirmektedir.
3- HİDROLİK TAHRİKLİ ASANSÖR KUMANDA PANOLARI
Hidrolik asansörler bazı uygulamalarda farklı özelliklerinden dolayı makine tahrikli asansörlere tercih edilirler. Her ne kadar hızları makine tahrikli asansörlere göre çok düşük, elektrik tüketimleri de daha yüksek olsa da yapılarından ötürü bazı mimarilerde tercih edilmek durumundadırlar.
Hidrolik kumanda panoları hidrolik sistemleri optimum şekilde sürecek özellik de 3 değişik motor sürme tekniğiyle imal edilirler. Bu teknikler motor gücü, asansör seyir hızı ve konfor beklentilerine göre direkt sürme, yıldız- üçgen, soft starter ile sürme şeklinde özetlenebilir. Hidrolik asansör kontrolünde motor sürme tekniği ve hidrolik asansör valflerinin kontrol şekli projeye ve hidrolik ünite tipine göre dizayn edilmelidir.
4- ÇİFT HIZ MOTOR TAHRİKLİ ASANSÖR KUMANDA PANOLARI
Çift hızlı asansörlerde basit on-off motor kontrolünün biraz daha gelişmiş biçimi olan çift hızlı motor kontrol tekniği kullanılır. Çift hızlı asansör motorunda farklı kutup sayıları olan 2 adet sargı bulunur. Bu sargılardan birincisi asansörün seyrinde ikincisi ise kata yanaşmada enerjilendirilir. Bu sistemde amaç kontaktörler vasıtasıyla basit bir anahtarlama yapılarak katta duruşların tek hızlı asansörlere göre biraz daha konforlu olmasını sağlamaktır. Ancak bu sistem de çok yüksek demeraj akımlarına ve asansör kabininde sarsıntılara sebep olduğu için artık pek tercih edilmemektedir. Günümüzde çift hızlı panolar genelde düşük katlı, düşük yük kapasiteli ve düşük hızlı ekonomik asansörlerde tercih edilmektedir. Çok yüksek motor güçlerinde sebep olduğu yüksek demeraj akımları yüzünden şebekeyi bozduğu için kullanılmaması ve yerine sürücülü sistemin tercih edilmesi gerekmektedir.
5- TEK HIZLI ASANSÖR KUMANDA PANOLARI
Tek hızlı asansörler tahrik motorunun kontaktör vasıtası ile on-off çalıştırılması ile kontrol edilir. Çok basit bir sistem olup sistemden herhangi bir enerji verimliliği ve konfor beklenmemelidir. Günümüzde genelde sadece yemek asansörü, ofis dosya asansörü gibi çok basit uygulamalarda kullanılmaktadırlar.Tek hızlı kumanda sistemleri konfor yönünden çok zayıf bir sistem olduğu için insan asansörlerinde hemen hemen hiç kullanılmamaktadırlar.